Filter máy ảnh là gì? Tác dụng và các loại filter phổ biến
1. Filter Là Gì?
Filter là gì? Filter, hay còn gọi là bộ lọc ống kính, là một phụ kiện quan trọng được lắp phía trước ống kính máy ảnh. Công dụng chính của filter là điều chỉnh ánh sáng đi vào ống kính, giúp nhiếp ảnh gia kiểm soát phơi sáng, giảm phản xạ, tăng độ bão hòa màu sắc và bảo vệ ống kính khỏi trầy xước, bụi bẩn hay va đập. Khi chụp trong điều kiện ánh sáng mạnh, filter giúp giảm lượng ánh sáng tiếp xúc với cảm biến hình ảnh, giúp bức ảnh có độ tương phản và cân bằng sáng tốt hơn. Ngoài ra, nhiều loại filter còn mang đến hiệu ứng sáng tạo độc đáo mà không cần hậu kỳ phức tạp.
2. Tác Dụng Chính Của Filter Máy Ảnh
- Kiểm Soát Ánh Sáng: Filter là gì và vì sao nó quan trọng với ánh sáng? Filter giúp hạn chế ánh sáng quá mạnh chiếu vào cảm biến, từ đó giúp bạn dễ dàng kiểm soát độ phơi sáng khi chụp dưới nắng gắt hoặc với nguồn sáng nhân tạo.
- Bảo Vệ Ống Kính: Một trong những lý do phổ biến nhất khiến người dùng chọn filter là khả năng bảo vệ thấu kính khỏi bụi bẩn, tia UV, nước hoặc trầy xước. Việc thay filter rẻ hơn rất nhiều so với thay ống kính, đặc biệt với lens cao cấp.
- Tăng Cường Màu Sắc Và Hiệu Ứng: Filter còn có thể tăng độ bão hòa màu, loại bỏ hiện tượng lóa sáng, đồng thời giúp tái hiện màu sắc chuẩn xác hơn. Một số filter đặc biệt có thể tạo hiệu ứng mờ ảo, phản sáng hình sao hoặc làm mềm ảnh, giúp bức hình trở nên nghệ thuật và cuốn hút hơn.
3. Phân Loại Các Kiểu Dáng Filter
- Filter Tròn: Đây là loại phổ biến nhất, được gắn trực tiếp vào đầu ống kính thông qua ren xoáy. Filter tròn có nhiều kích thước khác nhau (ví dụ 49mm, 67mm, 77mm...) và thường được dùng cho các dòng lens phổ thông đến cao cấp.
- Filter Vuông: Filter vuông thường dùng cho nhiếp ảnh phong cảnh, có kích thước phổ biến 3x3 inch hoặc 4x4 inch. Chúng cần thêm giá đỡ filter (filter holder) để gắn vào ống kính và có thể xếp chồng nhiều lớp filter cùng lúc nhằm tạo hiệu ứng đặc biệt.
- Filter Hình Chữ Nhật: Tương tự filter vuông nhưng có thể trượt lên xuống linh hoạt để điều chỉnh vùng sáng – tối trong khung hình. Thường được dùng để chụp bầu trời hoặc hoàng hôn.
- Filter Drop-in: Filter drop-in được thiết kế dành riêng cho ống kính tele dài. Loại này được “thả vào” bên trong khe gắn chuyên dụng của lens tele, thường dùng với filter phân cực hoặc UV.
4. Các Loại Filter Máy Ảnh Phổ Biến Hiện Nay
- Filter UV: Filter UV có nhiệm vụ chặn tia cực tím (UV) gây ảnh hưởng đến cảm biến, đồng thời bảo vệ ống kính khỏi bụi bẩn, hơi ẩm và trầy xước. Đây là loại filter cơ bản và gần như không thể thiếu trong bất kỳ bộ đồ nghề nào của nhiếp ảnh gia.
- Filter CPL (Circular Polarizer): Filter CPL là bộ lọc phân cực tròn giúp loại bỏ phản xạ trên bề mặt kính, nước hoặc kim loại. Khi xoay filter CPL, người chụp có thể điều chỉnh ánh sáng phản chiếu, giúp màu trời sâu hơn, màu cây cối bão hòa hơn và ảnh trong trẻo hơn.
- Filter ND (Neutral Density): Filter ND giúp giảm lượng ánh sáng đi qua ống kính, cho phép sử dụng tốc độ màn trập chậm hơn hoặc khẩu độ lớn hơn trong điều kiện sáng mạnh. Đây là lựa chọn hoàn hảo khi bạn muốn tạo hiệu ứng chuyển động mượt như thác nước, sông suối, mây trôi…
- Filter GND (Graduated ND): Filter GND là biến thể của ND, trong đó phần trên tối dần xuống sáng ở phần dưới. Loại này giúp cân bằng sáng giữa bầu trời và tiền cảnh, cực kỳ phù hợp khi chụp phong cảnh, hoàng hôn hoặc bình minh.
- Filter Close-up: Filter close-up giúp phóng to vật thể nhỏ mà không cần dùng ống kính macro chuyên dụng. Dù không đạt chất lượng cao như lens macro thật, nhưng đây là lựa chọn tiết kiệm và hiệu quả cho người mới bắt đầu chụp macro.
>>> Tìm hiểu thêm về: Filter máy ảnh
5. Cách Chọn Filter Phù Hợp Với Ống Kính
- Chọn Theo Kích Thước Ren Ống Kính: Trước khi mua, hãy kiểm tra đường kính ren ống kính (ký hiệu Φ trên thân lens). Ví dụ: nếu ống kính ghi Φ67mm thì bạn cần chọn filter 67mm.
- Dùng Vòng Nâng Cấp Khi Cần: Nếu muốn dùng filter lớn hơn, bạn có thể sử dụng vòng chuyển đổi (step-up ring). Tuy nhiên, tránh dùng vòng giảm kích thước, vì nó có thể gây hiện tượng tối góc ảnh (vignetting).
- Lưu Ý Độ Dày Của Filter: Với ống kính góc rộng, bạn nên chọn filter siêu mỏng (slim filter) để tránh viền đen ở góc ảnh. Tuy nhiên, loại này thường không thể gắn thêm filter khác hoặc nắp lens.
6. Cách Bảo Quản Và Làm Sạch Filter
6.1. Bảo Quản Đúng Cách
Để filter luôn duy trì chất lượng quang học tốt nhất, việc bảo quản đúng cách là điều không thể bỏ qua. Sau khi sử dụng, hãy đặt filter vào hộp hoặc túi chống sốc chuyên dụng nhằm hạn chế va đập, trầy xước hay bám bụi. Tránh để filter chung với các vật kim loại, chìa khóa hoặc phụ kiện có cạnh sắc vì chúng dễ làm tróc lớp phủ chống phản xạ trên bề mặt. Ngoài ra, không nên cất filter trong nơi có độ ẩm cao hoặc nhiệt độ quá nóng, vì có thể khiến phần khung ren bị biến dạng và lớp coating bị mờ đi theo thời gian. Nếu thường xuyên di chuyển, việc trang bị một túi đựng filter riêng sẽ giúp bạn bảo vệ tốt hơn, đồng thời sắp xếp các filter một cách ngăn nắp, tiện lợi cho mỗi buổi chụp.
6.2. Làm Sạch Filter
Vệ sinh filter đúng cách là yếu tố quan trọng giúp giữ hình ảnh luôn sắc nét và giảm thiểu hiện tượng lóe sáng. Trước khi lau, hãy dùng bóng thổi khí hoặc chổi chuyên dụng để loại bỏ các hạt bụi nhỏ bám trên bề mặt. Tiếp theo, sử dụng khăn microfiber mềm hoặc giấy lau lens chuyên dụng, lau nhẹ nhàng theo chuyển động tròn từ tâm ra ngoài để tránh tạo vết xước. Nếu xuất hiện vết dầu, mồ hôi hoặc dấu vân tay, hãy sử dụng dung dịch làm sạch lens để loại bỏ mà không ảnh hưởng đến lớp phủ quang học. Tuyệt đối không lau bằng khăn giấy hoặc vải khô, vì sợi giấy có thể gây xước bề mặt và làm giảm chất lượng ánh sáng đi qua filter. Việc vệ sinh định kỳ sau mỗi buổi chụp sẽ giúp filter luôn ở trạng thái tối ưu, sẵn sàng cho mọi tình huống sáng tác.
7. Hiểu Rõ Filter Là Gì Để Chụp Ảnh Sáng Tạo Hơn
Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ filter là gì, công dụng của filter máy ảnh, cũng như cách chọn loại phù hợp với nhu cầu của mình. Từ UV, CPL, ND cho đến filter hiệu ứng, mỗi loại đều mang lại giá trị riêng, giúp nhiếp ảnh gia kiểm soát ánh sáng và sáng tạo hình ảnh theo cách chuyên nghiệp nhất.
Nếu bạn đang tìm kiếm filter máy ảnh chất lượng cao, chính hãng, hãy tham khảo tại Hoằng Quân, nhà phân phối uy tín các thiết bị phụ kiện nhiếp ảnh được nhiều người sáng tạo chuyên nghiệp tin chọn. Tại đây, bạn có thể dễ dàng tìm thấy đầy đủ các dòng filter từ cơ bản đến cao cấp, phù hợp cho cả chụp ảnh lẫn quay phim với mức giá hợp lý và chính sách bảo hành ưu đãi và tận tâm nhất!
